Onze andere aandachtgebieden

    • {%itemName%}
        {%brandMenuItems%}
    • {%itemName%} {%arrowSpan%}
        {%subBrandMenuItems%}
    • {%itemName%} {%arrowSpan%}
        {%productMenuItems%}
    • {%itemKeyName%} {%itemBadges%} {%arrowSpan%}
      {%selfProduct%}
    • {%itemName%}
      • {%countries%}
    • {%allMenuItem%}
      • {%languages%}

      • Artritis psoriatica (PsA) is een systemische ontstekingsziekte met kenmerkende manifestaties in de gewrichten en de huid.1 PsA maakt deel uit van een groep aandoeningen die samen bekend staan als spondyloartritis (SpA).2 De klinische belasting varieert binnen de PsA-populatie.3 PsA heeft een progressief en destructief beloop.4

      Zowel genetische als omgevingsfactoren dragen bij aan de gevoeligheid voor het ontwikkelen van PsA.5 De gevoeligheid voor PsA is in grote mate genetisch bepaald, waarbij verschillende immuungerelateerde genen betrokken zijn.
      Andere risicofactoren zijn onder meer obesitas, nagelziekte, roken, stress en trauma.6,5
       

      Het immuunsysteem verwijdert op verschillende plaatsen in het lichaam potentieel schadelijke stoffen.7 Normale immuunresponsen omvatten ontstekingsreacties. Wanneer een ontstekingsreactie ongepast is, bijvoorbeeld wanneer het lichaamseigen weefsels ten onrechte aangevallen wordt, kunnen ziekten, zoals PsA, ontstaan.5,7 PsA is dan ook een chronische, immuungemedieerde ontstekingsziekte (IMID).5

      Als gevolg van de afwijkende immuunresponsen en ontstekingsreacties kunnen onder meer de volgende uitingen van PsA ontstaan:

      • synovitis, een ontsteking van het synovium;
      • enthesitis, een ontsteking van het bindweefsel op de aanhechtplaats van een pees of ligament aan het aangrenzende bot (enthese).5

      Een afwijkende erosie en herstel van het bot resulteert in kenmerken die kunnen worden gedetecteerd met behulp van radiografische beeldvorming.6,8
       

      Perifere artritis is een veelvoorkomend kenmerk van PsA dat wordt waargenomen bij meer dan 90% van de patiënten.9,10 Dactylitis is een ontsteking van een hele vinger of teen en wordt waargenomen bij 16-49% van de patiënten met PsA.5,11,12 Ook enthesitis is een veelvoorkomend kenmerk van PsA dat optreedt bij 35-54% van de patiënten.5,13 Axiale ziekte komt voor bij 15-50% van de patiënten met PsA. Symptomen van axiale ziekte zijn onder meer inflammatoire rugpijn en bewegingsbeperking.14,15

      PsA komt voor bij zo’n 30% van de patiënten met psoriasis. Deze huidziekte kan aan de artritis voorafgaan of erna verschijnen. Psoriasis is aanwezig bij 69-98% van de patiënten met PsA en is over het algemeen mild.6,16,17,18 De aanwezigheid van psoriatische nagelziekte is een robuuste voorspeller voor het ontstaan van PsA bij psoriasispatiënten en komt voor bij 44-83% van de patiënten met PsA.18,19,20
       

      Bijkomende problematiek wordt gedefinieerd als de aanwezigheid van aandoeningen die zich gelijktijdig manifesteren met de onderliggende ziekte. In het kader van PsA kan deze bijkomende problematiek onderverdeeld worden in de volgende twee hoofdcategorieën:21

      Enkele voorbeelden van bijkomende problematiek die naast PsA aanwezig kan zijn, zijn onder meer: 6,22

      • extra-articulaire manifestaties: uveïtis en inflammatoire darmziekten (IBD); en
      • comorbiditeit: obesitas, hart- en vaatziekten, type 2 diabetes mellitus.
         

      De aanhoudende huid- en gewrichtsontsteking die kenmerkend is voor PsA, veroorzaakt vaak een overweldigend ziektelast. Patiënten met PsA rapporteren een verminderde kwaliteit van leven. Ze hebben in vergelijking met patiënten met alleen psoriasis meer werk-gerelateerde problemen, bezoeken vaker een zorgverlener en worden vaker opgenomen in het ziekenhuis.

      Naarmate de ziekte voortschrijdt, worden patiënten met PsA geconfronteerd met steeds meer lichamelijke beperkingen. Naarmate de beperkingen een grotere impact krijgen op de dagelijkse activiteiten, neemt de kwaliteit van leven steeds verder af. PsA gaat tevens gepaard met extra medische kosten.23

      De afgenomen kwaliteit van leven van patiënten met PsA wordt toegeschreven aan meerdere factoren, onder andere de pijn en destructieve aard van de ziekte 24, lichamelijke beperkingen, de psychische belasting, vermoeidheid 25, gevolgen voor werk en arbeidsproductiviteit 23, comorbiditeit 26 en het overlijdensrisico door hart- en vaatziekten 6.
       

      Bekijk hier het geneesmiddel voor de behandeling van PsA.

      Referenties

      1. Gottlieb A, Korman NJ, Gordon KB, et al. Guidelines of care for the management of psoriasis and psoriatic arthritis: section 2. Psoriatic arthritis: overview and guidelines of care for treatment with an emphasis on the biologics. J Am Acad Dermatol. 2008;58(5):851-864.
      2. Proft F, Poddubnyy D. Ankylosing spondylitis and axial spondyloarthritis: recent insights and impact of new classification criteria. Ther Adv Musculoskelet Dis. 2018;10(5-6):129-139.
      3. Lloyd P, Ryan C, Menter A. Psoriatic arthritis: an update. Arthritis. 2012;2012:176298.
      4. Coates LC, Helliwell PS. Psoriatic arthritis: state of the art review. Clin Med (Lond). 2017;17(1):65-70.
      5. Veale DJ, Fearon U. The pathogenesis of psoriatic arthritis. Lancet. 2018;391(10136):2273-2284.
      6. Ritchlin CT, Colbert RA, Gladman DD. Psoriatic arthritis. N Engl J Med. 2017;376(21):2095-2096.
      7. Murphy K, Weaver C. Chapter 1: Basic concepts in immunology. In: Janeway's Immunobiology. 9th ed. New York, NY: Garland Science; 2017:1-36.
      8. Paine A, Ritchlin C. Bone remodeling in psoriasis and psoriatic arthritis: an update. Curr Opin Rheumatol. 2016;28(1):66-75.
      9. Mease PJ. Measures of psoriatic arthritis: Tender and Swollen Joint Assessment, Psoriasis Area and Severity Index (PASI), Nail Psoriasis Severity Index (NAPSI), Modified Nail Psoriasis Severity Index (mNAPSI), Mander/Newcastle Enthesitis Index (MEI), Leeds Enthesitis Index (LEI), Spondyloarthritis Research Consortium of Canada (SPARCC), Maastricht Ankylosing Spondylitis Enthesis Score (MASES), Leeds Dactylitis Index (LDI), Patient Global for Psoriatic Arthritis, Dermatology Life Quality Index (DLQI), Psoriatic Arthritis Quality of Life (PsAQOL), Functional Assessment of Chronic Illness Therapy-Fatigue (FACIT-F), Psoriatic Arthritis Response Criteria (PsARC), Psoriatic Arthritis Joint Activity Index (PsAJAI), Disease Activity in Psoriatic Arthritis (DAPSA), and Composite Psoriatic Disease Activity Index (CPDAI). Arthritis Care Res (Hoboken). 2011;63(suppl 11):S64-85.
      10. Gladman DD, Shuckett R, Russell ML, Thorne JC, Schachter RK. Psoriatic arthritis (PSA)--an analysis of 220 patients. Q J Med. 1987;62(238):127-141.
      11. Taber’s Cyclopedic Medical Dictionary. 20th ed. Philadelphia, PA: F.A. Davis Company; 2005.
      12. Kaeley GS, Eder L, Aydin SZ, Gutierrez M, Bakewell C. Dactylitis: a hallmark of psoriatic arthritis. Semin Arthritis Rheum. 2018;48(2):263-273.
      13. Polachek A, Li S, Chandran V, Gladman DD. Clinical enthesitis in a prospective longitudinal psoriatic arthritis cohort: incidence, prevalence, characteristics, and outcome. Arthritis Care Res (Hoboken). 2017;69(11):1685-1691.
      14. Ritchlin CT, Kavanaugh A, Gladman DD, et al. Treatment recommendations for psoriatic arthritis. Ann Rheum Dis. 2009;68(9):1387-1394.
      15. Baraliakos X, Coates LC, Braun J. The involvement of the spine in psoriatic arthritis. Clin Exp Rheumatol. 2015;33(5)(suppl 93):S31-S35.
      16. Ogdie A, Hur P, Liu M, et al. Prevalence of disease domain presentations among patients with psoriatic arthritis: results from the Corrona Psoriatic Arthritis/Spondyloarthritis (PsA/SpA) Registry. Ann Rheum Dis. 2019;78(suppl 2):A922.
      17. Boehncke W, Horváth R, Dalkiliç E, et al. Clinical specialty setting as a determinant for disease management in patients with psoriatic arthritis: results from LOOP, a cross-sectional, multi-country, observational study. European Congress of Rheumatology; June 13-16, 2018; Amsterdam, Netherlands.
      18. Mease PJ, Etzel CJ, Huster WJ, et al. Understanding the association between skin involvement and joint activity in patients with psoriatic arthritis: experience from the Corrona Registry. RMD Open. 2019;5(1):e000867.
      19. Sobolewski P, Walecka I, Dopytalska K. Nail involvement in psoriatic arthritis. Reumatologia. 2017;55(3):131-135.
      20. Williamson L, Dalbeth N, Dockerty JL, Gee BC, Weatherall R, Wordsworth BP. Extended report: nail disease in psoriatic arthritis--clinically important, potentially treatable and often overlooked. Rheumatology (Oxford). 2004;43(6):790-794.
      21. Data on File. AbbVie. Communication of Concomitant Conditions by GMCO (Immunology). June 29, 2018.
      22. Ogdie A, Weiss P. The epidemiology of psoriatic arthritis. Rheum Dis Clin North Am. 2015;41(4):545-568.
      23. Kavanaugh A, Helliwell P, Ritchlin CT. Psoriatic arthritis and burden of disease: patient perspectives from the population-based Multinational Assessment of Psoriasis and Psoriatic Arthritis (MAPP) survey. Rheumatol Ther. 2016;3(1):91-102.
      24. Husted JA, Thavaneswaran A, Chandran V, Gladman DD. Incremental effects of comorbidity on quality of life in patients with psoriatic arthritis. J Rheumatol. 2013;40(8):1349-1356.
      25. Gudu T, Gossec L. Quality of life in psoriatic arthritis. Expert Rev Clin Immunol. 2018;14(5):405-417.
      26. Husni ME, Merola JF, Davin S. The psychosocial burden of psoriatic arthritis. Semin Arthritis Rheum. 2017;47(3):351-360.

      NL-RNQ-210038 v2